autor: Metalfish
foto: Capricorn, La Rosita Stable, Metalfish, Silver Stallion Saddlery

Artykuł ma za zadanie wprowadzić czytelnika w świat "plastikowych koników". Dla tych, którzy będą chcieli pogłębić swoją wiedzę, będą napisane osobne artykuły na każdy z opisanych tutaj pokrótce tematów.

MODELARSTWO
Modelarstwo to odzwierciedlenie rzeczywistych obiektów w postaci pomniejszonych modeli. W modelarstwie konnym szczególnie ważne jest odtworzenie, najlepiej jak to możliwe, wszystkich detali takich jak: prawidłowa budowa anatomiczna, umaszczenie oraz charakterystyczne cechy poszczególnych ras i typów.

HISTORIA

Modelarstwo konne zapewne było obecne już wcześniej, lecz zaryzykować można stwierdzenie, że wszystko zaczęła się w 1950r., kiedy amerykańska firma Breyer Moulding Company wypuściła model #57 Western horse. Przez duże zainteresowanie i liczne pytania firma postanowiła skupić się na modelach koni. Na przestrzeni lat w ofercie firmy znalazło się wiele koni plastikowych, porcelanowych i żywicznych. Oprócz tego znajdziemy tu także akcesoria i lalki – jeźdźców, oraz okazjonalnie modele innych zwierząt.

Firma również co roku organizuje największy festiwal poświęcony kolekcjonerom modeli koni – Breyerfest na którym można zakupić modele produkowane w ograniczonej liczbie egzemplarzy, a na aukcjach nawet takie, które produkowane są tylko w jednym egzemplarzu.

Inne firmy produkujące modele koni: Stone Horses, Copperfox Model Horses, Schleich-S, Mojo Fun (Animal Planet), CollectA, Safari Ltd., Papo, Bullyland.

SKALE

Wśród modeli koni najpopularniejsze są cztery skale:
Traditional (1:9),
Classic (1:12),
Little Bits (około 1:20),
Stablemates (1:32),
jednak nie brak również mniejszych czy większych figurek -  czego najlepszym przykładem są choćby rekordziści, modele w skali (1:6) i prawdziwe maleństwa, niewiele większe od pięciozłotowej monety - Micro Mini / Mini Whinnies (1:64).

MODELE CUSTOM

Customizing - mianem tym określa się po prostu przemalowywanie modeli. Pod malowaniem fabrycznym figurek często ukrywa się duży potencjał - czasem wystarczy zmiana maści, by zmienić model nie do poznania! Niektórzy artyści tworzą tzw. drastic customs - drastyczne przeróbki. Tutaj nie wystarczy już tylko pędzel i farba – model czasami tnie się na kawałki i skleja na nowo w innym kształcie. Po takich zmianach figurka zupełnie nie przypomina pierwowzoru.

ARTIST RESINS
Tworzeniem żywicznych modeli koni zajmują się indywidualni artyści, a limitowane odlewy ich rzeźb nazywane są Artist Resins (AR). Materiał z którego odlewane są AR’ki daje możliwość oddania nawet najdrobniejszych detali. Modele te często osiągają zawrotne ceny -  rekordzistką jest Victrix, wyrzeźbiona przez Carol Williams i pomalowana przez Liz Shaw, która we wrześniu 2011 roku została sprzedana za 17,600 dolarów!

AKCESORIA

Świetnie odwzorowany model konia na pewno jest czymś, co można szczerze podziwiać samo w sobie. Jednak wielu kolekcjonerów nie poprzestaje jedynie na zbieraniu modeli, ponieważ pragnie nadać swojej kolekcji również charakter i klimat jeździectwa, a więc ujrzeć swoje kopytne w otoczeniu stajni czy zobaczyć, jak “pracują” pod siodłem niczym żywe konie. Dlatego też powstają wszelkie miniatury, które naśladują akcesoria i elementy otoczenia towarzyszące prawdziwym koniom: od rzędów jeździeckich, kantarów i derek po miniaturowe przeszkody, a nawet stajnie czy ogrodzenia. Oczywiście w tym wszystkim nie może zabraknąć samych jeźdźców czy stajennych, z tego też powodu imitujące ich lalki lub figurki często towarzyszą reszcie akcesoriów i modelom koni.

LIVE SHOW, PHOTO SHOW
W miarę powstawania coraz to bardziej realistycznych modeli koni oraz dedykowanych im akcesoriów, narodziła się wśród kolekcjonerów chęć dzielenia się wrażeniami, które wywołują modele w ich kolekcji  lub odpowiednio zaaranżowane przez nich scenerie. W konsekwencji powstały tzw. live shows (prezentowanie modeli na żywo we wcześniej umówionym i przygotowanym miejscu, do którego zjeżdżają się kolekcjonerzy i sędziowie; np. NAN -  North American Nationals) oraz photo shows (odbywające się za pośrednictwem internetu, polegające na wysłaniu odpowiedniego formularza ze zdjęciem: np. IMEHA - International Model Equine Hobbyists Association). 

Modele dzieli się na różne kategorie w zależności od skali czy typu konia, jaki reprezentują, jednak zawsze panuje podział na dwie główne klasy, który przedstawia się następująco:
klasa halter polega na ocenianiu samego model, głównie pod kątem dopasowania do przyznanej przez właściciela rasy lub typu konia,
w klasie workmanship ocenie głównie podlega techniczne wykończenie modelu, staranność i dokładność malowania,
w klasie performance ocenia się jako całokształt przygotowane przez kolekcjonerów scenki, w które zaaranżowane są ich modele (np. fragment parkuru, na którym widnieją koń i jeździec pokonujący przeszkodę, scena polowania itd.),
klasa tack skupia się głównie na ocenie rzędu, koń służy wyłącznie jako stojak.

Są również luźniejsze konkurencje, na przykład takie, w których zwycięzcę wyłania publiczność, na przykład decor, fantasy czy ulubieniec publiczności. Właściciele wybranych modeli czy scenek mogą liczyć na nagrody w postaci specjalnych kart, flots, a nawet nowych modeli koni do swoich kolekcji.